Vuk Hranić

Knez srpski Vuk Hranić Kosača gospodar gornjeg Podrinja, Dabra i Hercegovine. Hrabri vitez i pripadnik plemenitog roda Kosače, srpske vladajuće porodice u drugoj polovini XIV i većim delom XV veka. Brat velikog vojvode srpskog Sandalja Hranića Kosače. Otac kneza srpskog Ivana Vukovića Kosače i kneza srpskog Sladoja Vukovića Kosače.

Godina rođenja: 1374. godina

Mesto rođenja: Kosače

Ime oca: vojvoda srpski Hrana Vuković Kosača

Ime majke: Teodora

Supruga: prva žena nepoznata, druga žena Jelena Vukčić

Potomstvo: knez srpski Ivan Vuković Kosača, knez srpski Sladoje Vuković Kosača

Religijska pripadnost: pravoslavni hrišćanin

Godina smrti: 1424. godina

Knez srpski Vuk Hranić Kosača je rođen 1374. godine u mestu Kosače kao treći sin vojvode srpskog Hrane Vukovića Kosače. Mladi knez je rastao uz oca i strica, velike vojvode srpske koji su se hrabro borili štiteći svoj narod i svoju Kneževinu Hercegovinu. Knez srpski Vuk Hranić Kosača je dobio ime po svom dedi Vuku Kosači, rodonačelniku roda Kosače i velikom vojskovođi srpskog cara Dušana Silnog. Gledajući svog strica i oca, mladi knez je mogao da uči veštine ratovanja i pregovaranja. To su bile veoma važne lekcije u odrastanju mladog kneza. Dolina reke Drine za Kosače je bila i ostala polazna tačka bitisanja i od nje se nisu odvajali čak ni nakon pada Kneževine Hercegovine pod turske osvajače. Pošto je rođen kao treći sin velikog vojvode srpskog Hrane Vukovića Kosače, time je bio treći u liniji za preuzimanje trona.

Religijska pripadnost kneza srpskog Vuka Hranića Kosače je nedvosmisleno bila pravoslavna hrišćanska vera. U taj prilog idu činjenice da je za svog života knez srpski Vuk Hranić Kosača, pomagao svom starijem bratu u podizanju mnogih spomenika, hramova kao i mnogih ktitorskih dela. Za sebe je podigao u saradnji sa braćom, porodičnu hram-grobnicu, crkvu Svetog Stefana na Šćepan Polju gde je 1424. godine i sahranjen.

Prvo pominjanje kneza srpkog Vuka Hranića Kosače datira iz 1405. godine gde se pominje kao plemićki član roda Kosače. Njegov rad i angažman kao najmlađeg brata i trećeg u liniji za preuzimanje trona obavijen je velom tajni. Na žalost nema mnogo istorijskih dokumenata koja bi to rasvetlila. Za razliku od svoje braće koja su bila više angažovana u Hercegovini, on je bio više angažovan na severnim teritorijama i to u većini slučajeva u oblasti Foče i Podrinja. Njegovi ljudi su bili većinom iz Fočanskog kraja i po svemu sudeći knez srpski Vuk Hranić Kosača je bio veoma vezan za reku Drinu i izvorne posede roda Kosače.

1403. godine mu se rodio prvi sin, knez srpski Ivan Vuković Kosača i to kao najstariji muški član roda Kosače u toj generaciji. Stekavši tako pravo na preuzimanje trona u rodu Kosače. Događaji koji su posle usledili su to sprečili zbog speltkaroške prirode srednjeg brata kneza srpskog Vukca Hranića Kosače. Borba za presto nije bila specifična samo za rod Kosače. Nalazimo da i druge vladarske prodice su bili u konstantnoj borbi za presto između članova.

1405. godine i to početkom, rodio mu se drugi sin knez srpski Sladoje Vuković Kosača. On je bio treći muški član u liniji za preuzimanje trona roda Kosače. Nešto stariji od njega je bio herceg od Svetog Save Stefan Vukčić Kosača koji se rodio 1404. godine kao dete kneza srpskog Vukca Hranića Kosače.

To će biti razlog sukoba oko preuzimanja trona između kneza sprskog Ivana Vukovića Kosače i hercega od Svetog Save Stefana Vukčića Kosače.

U aprilu 1405. godine knez srpski Vuk Hranić Kosača je učestvovao u zvaničnoj poseti plemstvu Vukčićima Hrvatinićima. U toj misiji koja je dovela do sklapanja dva braka i savezništva dva plemićka roda, sklopljen je brak između vojvode srpskog Sandalja Hranića Kosače i Katarine Vukčić i drugi brak između kneza srpskog Vuka Hranića Kosače i Jelene Vukčić. Obe su bile sinovice Hrvoja Vukčića

Vuk Vukčić je bio rođeni brata Hrvoja Vukčića. Katarina i Jelena su bile njegove ćerke.

Sama poseta i sklopljena dva braka su bile početak velikog savezništva dve najjače plemićke porodice u kraljevini Bosni i početak uzdizanja roda Kosače. Iz braka kneza srpskog Vuka Hranića Kosače i Jelene Vukčić postoji malo poznatih podataka. Taj brak nije doneo potomke knezu srpskom Vuku Hraniću Kosači. Njegova dva sina su rođena pre njegove ženidbe sa Jelenom.

Vojvoda srpski Sandalja Hranić Kosača je uvek u svojim poveljama unosio i imena dvojice braće i to po starini i pravu na titulu. To nam sve govori o bliskoj vezi i respektu vojvode prema braći. Njihova povezanost nikada nije došla u pitanje. Za razliku od srednjeg brata, knez srpski Vuk Hranić Kosača nikada otvoreno nije napadao vojvodu srpskog Sandalja Hranića Kosaču. Njegov posao ili zadatak je bila briga o severnim teritorijama, utvrđenim gradovima Samobor, Đurđevac, Tođevac. Briga se odnosila i na otvoreni trgovački i kulturni centar Foču gde su se Kosače izvorno ukorenile.

1410. godine beležimo veliki diplomatski angažman kneza srpskog Vuka Hranića Kosače u Sutorini. Taj događaj se desio 03.03.1410. godine kao i 05.03.1410. godine kada je došla delegacija iz Dubrovnika u kojoj su se nalazili Nikola Gučetić i Teodor Prodanelić. Domaćini toj delegaciji su bili vojvoda srpski Sandalj Hranić Kosača sa suprugom Katarinom i knez srpski Vuk Hranić Kosača sa suprugom Jelenom. Tema sastanka je bila definisanje odnosa između Kneževine Hercegovine i Republike Dubrovnik. To okupljanje je imalo još jedan povod. U goste im je došla njihova tašta Anka Vukčić supruga Vuka Vukčića. Došlo je do pomirenja između zetova i tašte.

1415. godine se desio događaj koji je potresao celu regiju. Dogodilo se ubistvo Pavla Radinovića u Parenoj poljani kod Sutjeske. U tom događaju je glavni učesnik bio knez srpski Vuk Hranić Kosača koji je i ubio Pavla. Povod tom događaju je bio lov kome su prisustvovali kralj Bosne, i vlastela iz ostalih provincija. Iza plana je stajao vojvoda srpski Sandalj Hranić Kosača. Plan je bio da se zarobi Pavle Radinović i da se primora da preupusti neke teritorije rodu Kosače. U tom krvavom planu je učestvovao i kralj Bosne. Na znak vojvode srpskog Sandalja Hranića Kosače krenuo je napad. To je sve predvodio knez srpski Vuk Hranić Kosača. Umesto da bude zarobljen i onesposobljen, Pavle Radinović u tom sukobu biva ubijen. Njegov sin je zarobljen sa njegovim čuvenim trgovcem i najbližim saradnikom Barilom Tezalovićem. Taj nesrećni slučaj ipak nije doveo do nekih većih pomeranja u kontroli teritorija. Pretpostavlja se da je tada područje Ustikoline, koje je do tada bilo pod upravom Pavla Radinovića, pripalo knezu srpskom Vuku Hraniću Kosači. Polje pored Ustikoline je dobilo ime Vukovo polje gde se sada nalazi stadion fudbalskog kluba Kolina. Ceo nesrećni događaj ubistva Pavla Radinovića se ustvari desio neplanski.

1420. godine beležimo pominjanje kneza srpskog Vuka Hranića Kosače na jednom dokumentu koji je izdat od Mlečana. Na njemu nedostaje pečat što dokument čini sumnjivim. Knez srpski Vuk Hranić Kosača je imao svoj originalni ćirilični pečat i grb.

1424. godine u februaru je umro knez srpski Vuk Hranić Kosača. Teško je reći šta je dovelo do smrti jer ne postoje pouzdana istorijska dokumenta. Postoje dokazi iz dubrovačkih arhiva da je poslato saučešće vojvodi srpskom Sandalju Hraniću Kosači kao i njegovom bratu knezu srpskom Vukcu Hraniću Kosači. Njegova supruga nije spomenuta što indicira da tada brak više nije bio aktivan. Za nju se navodi da je umrla 1437. godine u katoličkom samostanu Svetog Benedikta u Splitu. I u njenom testamentu se pominje da je udovica kneza srpskog Vuka Hranića Kosače što indicira da brak nije valjano raskinut.

Posedi ili imanja koje je imao knez srpski Vuk Hranić Kosača, nisu bili veliki. To su bili posedi koji su se naslanjali na posede svog brata. U dokumentima se pominju posedi oko mesta Jeleč u blizini Foče, kao i Bileće i Ljubinja. Beležimo da je bilo dosta istorijskih dokumenta koja pominju vojnike kneza srpskog Vuka Hranića Kosače i to poprilično u negativnom kontekstu. Razlog tome je ljutnja kneza zbog uskraćivanja prava na tron njegovom sinu knezu srpskom Ivanu Vukoviću Kosači. Ivan je bio najstariji muški član roda Kosače u toj generaciji i imao je pravo na tron. Imena koja se pominju kao vojnici kneza srpskog Vuka Hranića Kosače su: Radoslav Nemio, Vukota Obradović, Pribinja Mirušić, Milat Milčinović, Radoslav Drugalinović, Božidar Drugalinović, Radovac Milatović, Stojko Ratković i Dobrilo Radosinjić. Tužbe iz 1422. godine od strane dubrovčana navode dosta tih imena. To nam sve govori o nezadovoljstvu kneza srpskog Vuka Hranića Kosače zbog uskraćivanja prava na tron. U većini slučajeva pomenti ljudi su bili iz okoline Foče što nam takođe govori da je knez srpski Vuk Hranić Kosača uglavnom boravio u Fočanskom kraju gde mu je i ostalo potomstvo da živi i dan danas. U pitanju je selo Vladikovi (Foča) gde je i moj otac rođen.

Selo Vladikovi (opština Foča, Republika Srpska) se nalazi na obroncima brda iznad reke Drine. Udaljeno je od Foče 5.5 kilometara a od sela Kosače gde je bila polazna tačka roda, nekih 9.6 kilometara vazdušnom linijom.

U tom selu, Vukovići žive od dolaska turskih osvajača pa do današnjih dana. Sklonivši se u to selo, Vukovići su sačuvali svoju granu roda Kosače. Sklonivši se od brutalnih osvajača Turaka, Austougara i Komunista, Vukovići (Kosače) su sačuvali svoje biće, identitet i kulturu. Možemo slobodno reći da su Vukovići iz sela Vladikovi (Foča), jedini preostali i veoma vitalni deo roda Kosače kojima i sam sa ponosom pripadam.

DOKUMENTACIJA: